വ്യക്തികളോടോ, സാഹചര്യങ്ങളോടോ, ലക്ഷ്യങ്ങളോ ഉള്ള ഒരാളുടെ പ്രതികരണത്തെ നമുക്ക് മനോഭാവം എന്ന് വിളിക്കാം. അത്തരം പ്രതികരണങ്ങളാണ് ഒരാളുടെ മനോഭാവത്തെ നിർണയിക്കുന്നത്. ഇത്തരം മനോഭാവങ്ങളെ പോസിറ്റീവ് അല്ലെങ്കിൽ നെഗറ്റീവ് എന്നിങ്ങനെ വേർതിരിക്കാം. എനിക്ക് പോസിറ്റീവ് ആയി തോന്നുന്ന എൻറെ മനോഭാവങ്ങളെ മറ്റൊരാൾക്ക് നെഗറ്റീവ് ആയി തോന്നിയേക്കാം. ഒരാളുടെ മനോഭാവത്തെ എനിക്ക് പോസിറ്റീവായി തോന്നിയെങ്കിൽ അത് എല്ലാവർക്കും പോസിറ്റീവായി തന്നെ തോന്നണം എന്ന് നിർബന്ധമില്ല. അതുകൊണ്ടാണ് പല സന്ദർഭങ്ങളിലും പല വ്യക്തികളും പെരുമാറുന്നതിന് രണ്ട് രീതിയിലുള്ള ന്യായീകരണങ്ങൾ നാം കാണുന്നത്….

ഒരിക്കൽ നമ്മുടെ മുൻ രാഷ്ട്രപതി ഡോക്ടർ എപിജെ അബ്ദുൽ കലാം കുട്ടികളുമായി സംവദിക്കുകയായിരുന്നു. അവിടെവെച്ച് ഒരു മിടുക്കനായ സ്കൂൾ വിദ്യാർഥി അദ്ദേഹത്തോട് ഒരു ചോദ്യം ചോദിച്ചു. ആ ചോദ്യത്തിന് രണ്ട് ഭാഗങ്ങൾ ഉണ്ടായിരുന്നു. അതിലൊന്ന്, “രാജ്യത്തിൻറെ ശക്തി എന്താണ് ?” എന്നതുംരണ്ടാം ഭാഗം “നമ്മുടെ രാജ്യത്തിൻറെ ദൗർബല്യം എന്താണ് ?” എന്നതുമായിരുന്നു. ആദ്യത്തെ ചോദ്യത്തിന് ഉത്തരമായി അദ്ദേഹം തൻറെ മുന്നിൽ കൂടി നിൽക്കുന്ന ആയിരക്കണക്കിന് കുട്ടികളെ ചൂണ്ടി പറഞ്ഞു “നിങ്ങൾ യുവതലമുറ, വിദ്യാർത്ഥികൾ…. നിങ്ങൾ തന്നെയാണ് ഈ…